نقاشی قهوه خانه‌ای به سبب محیطی که با نقل داستان‌های اسطوره‌ای و مذهبی همراه بوده وابسته و متأثر از نقالی است. بررسی تطابق صوت و تصویر در این نوع نقاشی باتوجه به متأثر بودن نقاشی قهوه خانه‌ای از نقالی موردنظر این پژوهش است. نقاشی قهوه خانه را از لحاظ مضمون به سه دسته‌ی «رزمی»، «مذهبی» و «بزمی» تقسیم می‌کنند. نقالی نیز در هنرهای نمایشی ایران برپایه‌ی درون مایه و شکل اجرا به سه گونه‌ی «نقل داستان‌های شاهنامه»، «نقل قصه‌ها و افسانه‌های تاریخی» و «نقل وقایع دینی» تقسیم می‌شود. باتوجه به محدود بودن منابع نقالی، موضوع مختص به داستان‌های شاهنامه شد و نقل و نقاشی مشهور و واضح، با موضوعی یکسان را انتخاب نموده و به بررسی شباهت‌ها و تفاوت‌های روایت داستان در نقاشی و نقالی پرداخته شد.

روش جمع آوری مطالب کتابخانه‌ای و رویکرد اتخاذ شده تحلیل و محتوا است. در نقاشی‌های قهوه خانه‌ای لحظه خاصی از داستان به تصویر درمی‌آید؛ لحظه‌ای که باتوجه به نمودار صوتی صدای نقال در حیطه کنش صعودی یا نزولی و نقطه اوج قرار می‌گیرد. در این مقاله چهار اثر از نقاشی‌های حسین قوللر آقاسی با نمودار صوتی نقالی از آن نقاشی‌ها بررسی تطبیقی شده‌اند. در نتیجه‌ی این تحقیق روشن می‌شود که نقاشان قهوه خانه‌ای برحسب مضمون داستان و صدای نقال که در کنش صعودی، نقطه‌ی اوج و کنش نزولی، افت و خیز قابل توجهی دارد، اثر خود را در همین سه قسمت به تصویر درمی‌آورده‌اند.

گردآوری: زهرا طوبایی، مریم کامیار